- Kamampuh kaparigelan gramatikal.
- Kamampuh kaparigelan leksikal.
- Kamampuh kaparigelan fonologis.
- Kamampuh kaparigelan semantis.
2. Sebutkeun jeung jelaskeun tilu kamampuh ngaregepkeun!
Tilu kamampuh ngaregepkeun mangrupakeun kamampuh kaparigelan anu penting dina kaparigelan basa. Aya:
- Kamampuh Kaparigelan Gramatikal: Ieu kamampuh ngajelaskeun kaayaan nganggo kalimat, tata basa, sareng struktur gramatikal nu bener. Contona, nyusun kalimat dina cara anu benar sareng ngarti, kaya dirobihkeun antara katilu tenses (waktu), person (oray), jeung jumlah (jumlah).
- Kamampuh Kaparigelan Leksikal: Kamampuh ieu ngajelaskeun pangéngingan nu digunakeun dina kalimat. Nu ngan jelasna, ieu kamampuh ngaregepkeun kaayaan pikeun ngagunakeun padalisan sareng kata-kata nu cocog dina konteks.
- Kamampuh Kaparigelan Fonologis: Ieu kamampuh ngajelaskeun kaayaan ngucapkeun suara-suarana dina basa sareng ngarti. Contona, nyebutkeun suara konsonan jeung vokal dina cara anu bener sareng ngerti sapertosana kahartina.
3. Jelaskeun naon anu disebut wayang!
Wayang nyaéta sababaraha seni budaya tradisional ti Indonesia, hususna ti Jawa. Anu paling tekenal nyaéta Wayang Kulit, anu ngagambarkeun karakter-karakter mitologi jeung sejarah dina wayang kulit. Wayang kulit diwakilkeun ku wayang kulit panjalin (kulit) anu dilubuhkeun ku wayang kayu anu diadegkeun ku dalang pikeun ngendalikeun dalang (paraga anu ngatur pertunjukan) ngendalikeun pewayangan.
Wayang ogé ngagambarkeun parikrama panjang dina bentuk wayang golek, anu mangrupakeun wayang kayu anu bisa méré kaayaan karakter anu leuwih gerak jeung léngkah.
Dina pertunjukan wayang, paraga dalang ngoperasikeun wayang sarta ngadegkeun cerita ramatlaun (pupuh, ramalan), ajaran moral, jeung sejarah ka pamaén. Wayang ogé dipaké minangka médium pikeun ngajelaskeun mitologi, kahirupan, jeung kagiatan sosial masyarakat Jawa.
4. Wayang asalna timana?
Wayang asalna tina pulo Jawa, anu mangrupakeun salah sahiji pulo di Indonesia. Wayang diprakarsakeun jeung dikembangkeun dina budaya Jawa sareng némbongkeun unsur-unsur mitologi, sejarah, jeung filsafat tina masyarakat Jawa. Wayang kulit panjalin, nu mangrupakeun salah sahiji jenis wayang paling populer, aya dina tradisi budaya Jawa kanggo sadaya kasta jeung kalangan sosial.
Ngaran "wayang" asalna tina basa Jawa, anu maké "waya" (bayangan) jeung "ang" (ngagabungkeun). Ku kituna, wayang mangrupakeun bayangan-bayangan karakter anu dirobihkeun ku lampu sareng dialihkeun ka layar kaca (kulit) nalika pertunjukan. Wayang ogé aya di pulo-pulo séjén di Indonesia, kawas hiji bentuk-bentuk sareng variasi anu béda.
5. Carita Ramayana dianggitna ku...
Carita "Ramayana" dianggitna ku pituduh wangsa poé, panakawan saé, sareng parajurit saé. Carita ieu ngisikan parjalma Rama, pangawasa wiratman anu henteu mangrupakeun pangawasa mahapatma, anu ngalaksanakeun misi ngagulaksa ka kadaharan kakang nyaéta Rama.
Dina carita ieu, Rama dihantosan ku Laksamana, Sita kawas pataliwangana, sareng parajurit-moncong asuhanna, Hanuman, jeung anggota wangsa ari. Carita "Ramayana" dipaksakeun ku hiji kauripan buruan, sindiranan, ajaran moral, sareng nilai-nilai budaya.
Ramayana mangrupakeun salah sahiji carita legenda sanjata tina Hindia anu panggampang diasup ku masyarakat ti béberapa nagara, khususna di Asia Kidul, saperti India, Nepal, Sri Lanka, Jawa, jeung Bali.
6. Carita Mahabarata téh dianggit atawa dikarang ku
Carita "Mahabharata" téh dianggit ku Krishna Dwaipayana Vyasa, anu ogé dipanggil Vyasa. Vyasa nyaéta salah sahiji karakter penting dina Mahabharata sareng hiji parwa tina purba ajaran Hindu. Ia ngarang carita ieu dina bentuk sajak-sajak anu dikenal ku wangsa Kaurawa jeung Pandawa.
Carita "Mahabharata" nyaéta carita legenda epik anu ngagambarkeun konflik antara wangsa Kaurawa jeung Pandawa. Carita ieu aya dianggit dina bentuk sajak-sajak anu dijieun ku Vyasa dina salasahiji dina wangsa Kaurawa. Mahabharata nyaéta salah sahiji karya sastra Hindu paling mahal jeung paling panjang, anu ngandung kaweruh ajaran moral, filsafat, jeung nilai-nilai budaya.
7. Dina carita Ramayana mah palaku utamana téh.
Dina carita "Ramayana", pangpalaku utama téh nyaéta Rama. Rama nyaéta pangawasa wiratman anu disebut saperti maryama (sebagai manusia), anu diangkat ku wangsa poé. Ia disebut saperti pangawasa mahapatma anu ngagulaksa ka kadaharan kakangna, Ravana.
Rama dirobihkeun ku paraméntah anu tulus, luhur, jeung patuh ka dharma (hukum agama). Ia ngadegkeun misi pikeun néangan dharma jeung ngaroskeun luhurkeun martabat mahluk jeung pamadegan. Luhurkeun etika jeung ngagunakeun panakawan saé, sareng ngadegkeun kebenaran téh jadi ciri pangawasa Rama.
Kisah pangpalaku Rama ngilangkungan panakawan saé jeung karakter-karakter laén nu ngiringkeunna dina carita. Carita "Ramayana" mangrupakeun hiji dongéng legendaris anu puguh, dianggit, sareng ngandung ajaran-ajaran nu penting.
8. Dina Mahabarata, palaku utama anu nyekel kaadilan téh nyaéta
Dina carita "Mahabharata", pangpalaku utama anu nyekel kaadilan téh nyaéta Yudhishthira. Yudhishthira nyaéta salah sahiji ti lima Pandawa, anu dina carita ieu dianggap saperti pangawasa mahapatma anu patuh ka dharma (hukum agama) jeung ngajaga kaadilan.
Yudhishthira diangkat ku wangsa Pandawa jeung disebut saperti "Dharmaraja", anu artina "Raja Kaadilan". Ia mangrupakeun figur anu dipaténakeun ku kahormatan, kepatuhan ka norma-norma adil, jeung ketepatan pikeun ngajaga kaadilan di tengah-tengah konflik sareng perang saéna marupakeun plot utama tina "Mahabharata".
Dina babak-babak carita, Yudhishthira nampi ujian jeung tantangan nu ngupayaan ngajaga kaadilan jeung hukum agama nu saé. Contona, dilema di Parwa Karna utawi tantangan kaliwat kahormatan dina permainan dadu ngajelaskeun komitmén Yudhishthira ka prinsip-prinsip étiék jeung kaadilan.
Jadi, Yudhishthira dianggap sebagai pangpalaku utama anu melambangkan kaadilan di tengah konflik sareng tantangan dina carita "Mahabharata".
9. Naon anu dimaksud Kakawen?
"Kakawen" nyaéta pamakaan basa Sunda tina "kecakapan" atawa "kakasaran". Ieu ngaciriankeun ka kaparigelan anu ngabogaan kaahlian atawa kapanggih jeung étaan kahormatan dina budaya Sunda. Kakawen bisa ngandung unsur-unsur saperti kahormatan, martabat, jeung kemampuan dina béda-béda bidang, saperti ngartoskeun kaweruhan, kaulinan, kaénan, jeung kamampuh kalumrah.
10. Naon anu dimaksud Antawacana?
"Antawacana" nyaéta hiji pamadegan tina basa Sunda nu maké pikeun ngungkulan ka hiji katerangan, rahayat, atawa kahartosan. Antawacana bisa dianggap saperti wawancara atanapi obrolan anu dirojong ku sawatara pihak pikeun ngumpulkeun informasi anu dianggap penting. Dina kontéks budaya Sunda, antawacana ogé bisa ngandung unsur-unsur ngalamar, ngalamaran, jeung ngasupkeun kawijakan.
Contona, dina karir politik atanapi réngsé jaga (kekerabatan) Sunda, antawacana kadang-kadang dipaké pikeun nyekel kahormatan, ngabuktimakeun kamanusaan, atanapi ngajelaskeun hasrat. Ieu bisa dicontonaan dina prosés mungkabangkeun pangawasa atanapi salaku hiji cara pikeun ngupayaan nyandak pamiaraan masyarakat atanapi wargi.
Jadi, "antawacana" téh dina basa Sunda ngarah ka wawancara atanapi obrolan anu ngagambarkeun pamikiran, pandangan, atanapi informasi.
Sumber: RIFKI WANDI APRIYAN
